Skip to content

Theatercollege Geert MakEen theatercollege over de geschiedenis van Europa

Het is dinsdagavond 4 maart als de vaste moderator van de Theatercolleges, Harry Starren het podium betreedt. Hij stelt de mensen in de zaal direct gerust door te vertellen dat ze niet hoeven te schrikken, maar dat ze voor Geert Mak zijn gekomen: “En die komt zo.” Het intro praatje van Starren gaat over eerdere theatercolleges, maar ook over dat van vanavond: “Wat verwacht u vanavond van Geert Mak? Vraag dat eens aan degene die achter u zit. Dan hoor ik het zo.” Er ontstaat direct een levendige conversatie in de zaal, waar vrijwel iedereen met elkaar in gesprek raakt. De sfeer is direct ontspannen en lacherig, waarop Starren de aandacht weer opeist: “U heeft er duidelijk plezier in, dus we stoppen er mee. Zeg het maar, wat verwacht u?”

Uit de zaal komen vervolgens suggesties als ‘De toestand in Oekraïne’, ‘De geschiedenis van Amsterdam in context tot die van Europa’, ‘De Euro’ en ‘Bestaat er zoiets als een Europese identiteit’. En daarmee is het tijd om de spreker van vanavond aan te kondigen: “Het wordt een beetje, dat zijn zijn eigen woorden, tuttig college vanavond. Na afloop gaan we vragen verzamelen en na de pauze hier op terugkomen. Dames en heren, hier is Geert Mak.”

Theatercollege Geert MakWat volgt is een boeiend college van Geert Mak, die vanachter een katheder op het podium zijn verhaal doet  over het ontstaan van de EU vanuit de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal: “Dat was een kleine club landen die zeer gemotiveerd waren om hun plannen te doen slagen. Het was ook direct een succes dat vergelijkbaar was met het onafhankelijkheidsproces van de Verenigde Staten. De EU is het product hiervan en is nog steeds zeer succesvol. Dat mogen we absoluut niet vergeten. Vrede is tegenwoordig zo normaal als water uit de kraan, maar dat is het natuurlijk niet.”

“De Unie die uit deze crisis tevoorschijn gaat komen zal, vrees ik, zwaar gehavend zijn. Want Europa is een weerbarstig en gecompliceerd onderwerp. Je kunt het vergelijken met een veenbrand die nu in volle hevigheid is uitgebroken, maar al zestig jaar woekerde.”

“Amerika is voorbeeld. Maar het is totaal anders, al die staten waren piepjong, er waren nauwelijks taalbarrières. En toch hebben ze daar burgeroorlog gehad en lopen ze in alle staten over de soevereiniteit van hun staat te mopperen. Er wordt daar in Minnesota net zo gepraat over Washington als hier over Brussel.”

Theatercollege Geert Mak“De ontwikkeling van de EU is inmiddels in een nieuwe fase belandt, nu moeten alle lidstaten zich met elkaars problemen bezig houden. De verschillen tussen de Noordelijke en Zuidelijke landen zijn groot en moeilijk overbrugbaar. Bestuurlijk is het heel anders dan de manier waarop het in Amerika geleid werd. Het grote verschil is ook dat grote zaken daar juist centraal worden geregeld en kleinere lokaal. Dat is in Europa precies andersom. Hier komt de EU met irriterende regeltjes terwijl ze grote zaken, defensie bijvoorbeeld, aan de verschillende lidstaten overlaten.”

“Daarbij is de EU niet krachtig in reageren op problemen. De Europese brandweer talmde veel te lang met uitrukken ten tijde van de Griekse crisis. En ook nu wordt er nauwelijks actie ondernomen rond de Oekraïne-crisis. Later deze week gaan de leiders voor het eerst met elkaar praten, ze lopen keer op keer achter de feiten aan.”

Theatercollege Geert Mak - ©Theatercolleges“Exceptionalisme is het grootste probleem van de Amerikanen. Die denken dat ze de beste en de grootse zijn. Op die basis zijn ze bijvoorbeeld Irak binnengevallen. Europeanen lijden aan een soortgelijk virus, triomfalisme, wij denken dat we alles aankunnen. Zeker toen die muur viel, toen dachten we echt dat we de sleutel / formule voor wereldvrede gevonden. Het ging mis toen we landen als Roemenië er bij haalden, dat was te snel, ook voor die landen trouwens.”

“Over Oekraïne moeten we ook verder kijken, iedereen loopt te hoop tegen Poetin. Hij probeert nu een intern conflict een etnisch conflict te maken. Dat is gevaarlijk, kijk maar wat er in Joegoslavië gebeurde. Maar het verhaal heeft ook een keerzijde, Rusland, een eeuwenoud imperium viel 25 jaar geleden zomaar uit elkaar. Voor de Russen is het een hele traumatische ervaring. Maar het wordt gewantrouwd terwijl de EU dit probleem samen met Rusland aan had kunnen pakken.”

“De EU houdt Oekraïne de worst voor dat ze toe kunnen treden tot de EU. Maar dat kunnen ze nooit waarmaken. Dat land is een probleemland waarbij Griekenland een kleuterklas is. Financieel alleen al.”

“DE EU laat constant teleurgestelde geliefden achter.”

Theatercollege Geert Mak“Het probleem van de EU is dat de nationale belangen altijd boven die van de Unie gaan, grote leiders aantrekken wordt niet gedaan, de nationale leiders zijn als de dood dat ze de macht uit handen moeten geven. Maar inmiddels neemt het Grootkapitaal, waar we vroeger altijd tegen te koop liepen maar geen benul hadden wat het was, de macht over. Daar moet de EU tegen optreden, maar dat lukt maar mondjesmaat.”

“De euro is de tijdbom onder de EU, die moet misschien wel worden afgeschaft. En dan bedoel ik niet dat we allemaal onze eigen munt terugkrijgen, maar misschien komt er wel een Noordelijke Euro en een Zuidelijke Euro.”

“Het nieuwe Europa van de 21e eeuw wordt het Europa van steden, niet van landen. De groei van Europa is bezig, maar dit is een proces van generaties. Niet van jaren.”

Theatercollege Geert MakEn zo kwam het college ten einde, waarna de zaal vragen mocht stellen en het programma na de pauze werd voortgezet in een andere setting. De heren Mak en Starren gingen er lekker bij zitten en zorgen er voor dat alle vragen en stellingen uit de zaal besproken werden.

Hier ging Mak in op de of we niet terug kunnen, of we de EU kunnen redden door de Euro te verlaten, wat we aan moeten met Turkije en of we ons wel moeten bemoeien met zaken als de problemen op de Krim terwijl we zelf genoeg aan ons hoofd hebben.

Theatercollege Geert MakEn uiteraard kwam daar de vraag of Geert Mak misschien een politieke carrière ambieert: “Nee, dat is mijn rol niet. Mijn rol is commentaar geven, beschouwen. En ik heb bloedhekel aan vergaderen. Ik kan niet snel debatteren, ben geen straatvechter. Soms bedenk ik het juiste antwoord, maar een kwartier te laat.”

Het was al met al een waanzinnig interessante avond die, zoals alle Theatercolleges eindigde met een gezellige ‘Meet&Greet’ in de Foyer van het DeLaMar theater.

Bekijk hier de fotoserie van het theatercollege van Geert Mak.

Theatercollege Geert Mak - ©Theatercolleges
Back To Top